Demiryolu Yapılarının Ankara’daki Oluşumu

Geçmişten günümüze ulaşım yapıları kent kimliğini oluşturan kamu yapıları arasında güçlü bir role sahip olmuşlardır. İstasyon ve gar yapılarının ulaşım ağındaki rollerinin yanında, kent yaşamında ve mimari belleğindeki yeri ve önemi, devlet otoritesi tarafından kimi zaman ideolojik, kimi zaman kültürel, kimi zaman da ekonomik bir araç ya da simge olarak kullanılmıştır. Bu bağlamda Ankara Tren Garının gelişim ve değişim sürecinin hikâyesi benzeri yapılar arasında kendine özgü bir yere sahiptir. Böyle önemli roller üstlenen yapıların tarih içerisinde oluşum ve değişim sürecini ele almak önemli görülmektedir. Bu kapsamda çalışmada demiryolunun dünyanın başka yerlerindeki ve Osmanlı Devletindeki gelişimi, İstanbul-Ankara demiryolu hattının bir parçası olarak, 19yy.da Ankara’da yapılan ilk istasyon yapısının elde edilme süreci aktarılmıştır. Cumhuriyetin ilanıyla birlikte oluşan değişim ve bu durumun mimarlığa yüklediği rol tartışılmıştır. İstasyon yapısının bu konjonktürdeki yeri, önemi ve sonrasında Ankara’ya yeni ve çağdaş bir Gar yapılması süreci aktarılmıştır. Ankara Tren Garı’nın karşılık geldiği değerler ve genç Türkiye Cumhuriyetinin simgelerinden biri niteliğini kazanmasını sağlayan tarihi süreç ve gelişmeler tartışılmıştır. Sonrasında Türkiye’de demiryolunun arka planda kaldığı yılları ve Yüksek Hızlı Trenlerle bu durumun ortadan kaldırılması süreci incelenmiştir. Bu bağlamda Ankara Yüksek Hızlı Tren Garı’nın yapım süreci, yapının kent ve mevcut Ankara Garı ile kurduğu ilişki tartışılmıştır.