Van-Akdamar Manastırı Koruma ve Onarımına Bir Bakış

Van Gölü’ndeki en önemli adalardan bir olan Akdamar Adası’ndaki Kutsal Haç Kilisesi, Vaspurakan Kralı I. Gagik tarafından 915-21 yılları arasında yapılmıştır. Kilise dışındaki diğer farklı tarihlerde inşa edilen yapılar; sarnıç, ruhban okulu, Jamaton bölümü, çan kulesi, şapel, servis bölümü, hizmet odaları, teraslı bahçeler, mezarlık ve liman ile manastıra dönüştürülmüştür. Avrupa da başlayan ve emperyalist güçlerin desteklediği milliyetçilik hareketleri, XIX. yüzyılın başlarında Osmanlı Devleti’nde teba-i sadıka olarak bilinen Ermeni halkını, olumsuz etkileyerek bazı istenmeyen olaylara sebep oldu. Yaşanan olumsuz olaylar sonucunda, 1918 yılında bölgedeki Ermeni halk zorunlu göçe tabi tutulmuştur. 1918-2005 yıllar arasında kullanılmayan manastır, doğanın olumsuz etkisi altında kalarak, güney müştemilat bölümlerini düz toprak dam örtü sistemi tamamen, beden ve iç duvarlarının büyük bir bölümü yıkılmıştır. Akdamar Manastırı’nın onarım ve koruma çalışmaları, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Van Valiliği tarafından 2005-12 yılları arasında temizlik, bilimsel kazı, restorasyon, konservasyon, çevre düzenleme ve peyzaj proje uygulama çalışmaları tamamlanmıştır. Akdamar Kilisesi, sahip olduğu mimari özellikleri ile restorasyon sonrası günümüzde yıllık yaklaşık 225.000 yerli ve yabancı turistin ziyaret edilmektedir.