Göbekli Tepe’nin Mekân Dönemselleştirmesi Çerçevesinde Değerlendirilmesi

Mekân tarih boyunca düşünürler tarafından, birçok açıdan değerlendirilmiş, açıklamaya ve anlamlandırılmaya çalışılmıştır. Bu çalışmada da, ismi sıkça mekânla anılan Henri Lefebvre’nin, mekâna dair bazı savları çerçevesinde, son yılların en dikkat çeken keşiflerinden olan Şanlıurfa ilinde bulunan ve Neolitik döneme ait bir mekân olarak kabul edilen Göbekli Tepe değerlendaarilmeye çalışılmıştır. Çalışma konusu olarak Göbekli Tepe ve Henri Lefebvre’nin seçilme nedeni; Lefebvre’nin mekân çalışmalarından yola çıkarak Roland Boer’in ‘Marxist Criticism of the Hebrew Bible’ kitabında yer alan ‘üretim tarzı ve mekân’ isimli tabloyu hazırlamasıdır. Tablo, üretim tarzları ve Lefebvre’nin mekânları –mutlak, kutsal, tarihsel, soyut, çelişkili ve diferansiyel- dönemsel olarak sıralamasıyla ortaya çıkmıştır. Çalışmada Göbekli Tepe’nin Boer’in tablosundaki mutlak ve kutsal mekân sıralamasına olan etkisi değerlendirilmeye çalışılmıştır.