Geleneksel Konutların Tipolojisi Üzerine Bir Araştırma: Kızılcabölük Örneği

Kırsal yerleşmeler; yerleşmenin iklimi ve coğrafyası, aynı zamanda o bölgede yaşayan insanların kültürü ve gelenekleri ile şekillenerek ülkemizin kültürel zenginliği içinde bölgeden bölgeye, hatta aynı bölgede köyden köye farklılık göstermektedir. Kentleşme ve hızlı nüfus artışı ile birlikte geleneksel yaşam biçimi de dönüşüme uğramıştır. Bu dönüşümün sonucu olarak kültürel mirasımızın önemli birer parçası olan geleneksel kırsal konutlar yok olma tehlikesi içindedir. Yapıldıkları dönemin sosyokültürel yapısını, yaşam biçimini ve mimari karakterlerini yansıtan özgün nitelikli bu yapıların sürdürülebilmesi ve gelecek nesillere aktarılabilmesi gerekmektedir. Bu çalışmada, Denizli’nin Tavas ilçesine bağlı Kızılcabölük Kasabası’nda bulunan ve bölgesel kırsal yaşam biçiminin en önemli öğesi olan el dokuma tezgâhlarının etkisi altında şekillenen geleneksel konut tipolojisi incelenmiştir. Halkın yaşam biçimini doğrudan etkileyen dokumacılık konutların plan organizasyonu üzerinde çok etkili olmuştur. Çalışmada dördü tescilli onu tescilsiz olmak üzere ondört adet geleneksel konutun rölöveleri alınmıştır. Bu konutlar; plan ve cephe özellikleri, malzemeleri ve yapım sistemleri açılarından incelenmiştir. Ayrıca beldedeki geleneksel konutların cephe elemanları incelenmiş kapı ve pencere tipolojileri oluşturulmuştur. Yapılan araştırma, Kızılcabölük evlerinin plan şeması, malzeme, yapım tekniği ve cephe elemanları ile özgün bir yapıya sahip olduğunu göstermektedir. Bu çalışma, Kızılcabölük’teki geleneksel kırsal konut dokusunun kültürel sürdürülebilirliğinin sağlanabilmesi için yapılacak çalışmalara ışık tutacaktır.