Endüstri Ürünleri Tasarımında Temel Tasarım Eğitimi: Türkiye’de Yapılanmalar ve Disiplinler Arası Yaklaşımlar

ÖZET Disiplinler arası eğitim modeli, bir problemin çözümü veya bilgi aktarımı noktasında çeşitli bilgi alanlarından faydalanarak, konuyu farklı birikimler ve bakış açılarının entegre olması yoluyla ele alma biçimi şeklinde tanımlanabilir. Bu bağlamda Türkiye’de farklı fakülteler bünyesinde yapılanarak eğitim faaliyetlerini sürdüren endüstri ürünleri tasarımı bölümlerinin temel tasarım eğitimi programları bu yaklaşımın model alınarak incelenebilmesi açısından imkan sunmaktadır. Tasarım eğitiminin bir süreç olarak ele alınması gerektiği göz önünde bulundurulduğunda, bu sürece etki eden tüm unsurlar ve sürecin çıktıları tasarım eğitimde disiplinler arası işbirliğine dayalı bir yaklaşımın etkilerini irdeleyebilmek adına önemlidir. Bu çalışmada, eğitim programlarını halihazırda sürdüren endüstri ürünleri tasarımı bölümleri içerisinde, üniversitelerin farklı fakültelerinde yapılanan bölümlerdeki temel tasarım eğitimi stüdyo süreçleri incelenecektir. Bu bölümler seçilirken tarihi süreçleri ve yapılandıkları fakülte birimleri de göz önünde bulundurularak, tasarım eğitimde işbirliğinin etkilerini irdeleyecek biçimde bir çalışma alanı ortaya konulmuştur. Ders yürütücüleri ile gerçekleştirilen yarı yapılandırılmış görüşmeler, çalışmanın yöntemini oluşturmuş olup, elde edilen bilgiler doğrultusunda temel tasarım stüdyo süreçlerinin müfredat oluşumları ve stüdyo çıktılarının şekil-biçim(form) ve ürün bakımından karşılaştırmaları yapılmıştır. Yapılan bu karşılaştırmalar ve sürecin analizi doğrultusunda tasarım eğitimde disiplinler arası işbirliği yaklaşımının etkileri incelenmek istenmiş ve bu etkileşim sürecinin temel tasarım eğitimine katkıları ve bu sürecin geleceği noktasında tartışmalar yapılmıştır. ABSTRACT The interdisciplinary education model can be defined as a way of dealing a problem or transferring knowledge through the integration of different perspectives. In this context, the basic design education programs of industrial design departments, which are configured within different faculties in Turkey, facilitate an interdisciplinary approach to be modeled and examined. All factors that influence the process and the outcomes of basic design education in industrial design are important to examine the effects of an interdisciplinary collaborative approach in design education. In this study, the basic design education studio processes in the departments of industrial design are examined with respect to the faculties they are involved in and the academic backgrounds of the course instructors in order to determine the effects of cooperation in basic design education. The semi-structured interviews conducted with the course instructors constitute the method of the study. In accordance with the information obtained, the curriculum formations of basic design studios have been compared. In line with these comparisons and analysis of the process, the effects of the interdisciplinary cooperation in basic design education in industrial design is discussed.