Konya Adliye Binası Mekânsal Analizi Üzerinden Yargı Mekânları Tasarım Kriterlerinin Değerlendirilmesi

Yasaların uygulanması ve toplumda huzurun sağlanmasının temel taşı olan hukuk kavramının mekânsal karşılığını ifade eden adliye binaları, barındırdığı fonksiyonların işleyişinin güvenlik odaklı olması sebebiyle belirli tasarım ölçütlerine dayalı olarak planlanması gereken karmaşık fonksiyonlu yapı grubunda yer almaktadır. Adliye binaları özelinde literatüre dayalı olarak elde edilen ön plan-arka plan ayrımı, farklı bina kullanıcı gruplarının sirkülasyonunun kesintisiz ve güvenlikli olarak sağlanması anlamında önemlidir. Belirli tasarım kararları doğrultusunda inşa edilen adliye binalarının mekânsal analizinin yapılarak bu tasarım kararlarının mekânsal karşılıklarının değerlendirilmesi, kullanım sürecinde uğradığı değişimlerin ve bu değişimlerin yarattığı sonuçların tespit edilerek ileride yapılacak tasarımlar için veri elde edilmesi önem taşımaktadır. Bu anlamda çalışma kapsamında örneklem alan olarak seçilen Konya Adliye binası, ilk tasarım kararları ve zaman içinde uğradığı değişimler anlamında ön plan-arka plan mekânsal analizine dayalı olarak değerlendirilmiştir. Yapılan değerlendirmede Konya Adliye binasında ön plan-arka plan ayrımının suçlu sirkülasyonunda sağlanabildiği, ancak yargı görevlileri sirkülasyonunda tam anlamıyla sağlanamadığı tespit edilmiştir. Sonuç olarak, güvenlik unsuru odaklı planlanması gereken adliye binalarında ön plan-arka plan analizinin tasarım aşamasında titizlikle uygulanması ve ilk tasarımda rezerv alan olarak bırakılan blokların da gerektiğinde ön plan-arka plan ayrımına adapte edilebilecek şekilde tasarlanması ileride yapılacak olan adliye binaları için öneri olarak ortaya konmuştur.