Anadolu Selçuklu Medreselerinin Yapısal ve Mekânsal Özellik Bağlamında Değerlendirilmesi: Konya Sırçalı Medrese Örneği

 

Geçmişten günümüze Konya, pek çok uygarlığın oluşumuna sahne olmuş, ev sahipliği yapmış ve önemli ölçüde tarihi eserleri koruyabilmeyi başarmış bir kenttir. Anadolu Selçuklu devletine başkentlik yapan ve her dönem önemini koruyan Konya kentinde, Selçuklu dönemine ait çok sayıda dini, askeri ve sivil yapı inşa edilmiştir. Konya’daki sivil yapılar içinde tedris (öğretim) yapılan medreseler ise yerleşim merkezlerinin en anıtsal örnekleridir. 1242 yılında Selçuklu Emiri Bedreddin Muslih tarafından yaptırılan ve ismini çini süslemelerinden alan Sırçalı Medrese, plan düzeni, taş işçiliği ve tezyinat özellikleriyle Anadolu Selçuklu sanatının en gösterişli yapılarından biridir. Sırçalı medrese, özgün ve farklı mimarisiyle günümüze ulaşan tek açık avlulu medrese örneği olmasından dolayı kültürel miras olarak korunması ve gelecek kuşaklara aktarılması gereken bir yapıdır. Bu çalışmada Konya Sırçalı Medrese’nin plan şeması, yapım tekniği, malzemesi ve bezeme özellikleri analiz edilmiş, güncel durumu değerlendirilmiştir. Bu amaçla öncelikle plan şemaları bakımından Anadolu Selçuklu Medrese mimarisi analiz edilmiş, alan çalışmasında ise açık avlulu plan tipine örnek Sırçalı medrese’nin mimari özellikleri, geçirdiği değişimler ve günümüzde özgün durumunu ne kadar koruduğu analiz edilmiştir. Çalışmanın, Anadolu Selçuklu medreselerinin yapısal ve mekânsal özelliklerinin tanımlanmasına katkı sağlayacağı açıktır. Elde edilen verilerle Konya’nın önemli anıtsal yapılarından olan Sırçalı Medrese ile ilgili kültürel bir envanter oluşturularak, bu kültürel mirasın kent belleğinde diri tutulması ve gelecek nesillere aktarılması amaçlanmıştır.