Kentsel Dönüşümde Sürdürülebilirlik: Trabzon Çömlekçi Mahallesi Örneği

 

Kentsel dönüşümde; dönüşüm projesinin, mevcut düzeni en verimli şekilde kullanıp gelecek için çevreye zarar vermeyen ve en faydalı yaklaşımı sergileyen bir tasarım olması sürdürülebilir bir nitelik taşımasıyla mümkündür. Sürdürülebilir bir kent için değerlendirmede birçok kriter mevcuttur. Bu kriterlerin uygulanmasında LEED tarafından kentler için uygulanmakta olan LEED ND (Yakın Çevre Gelişimi) başlığı ile bir sertifikasyon sistemi mevcuttur. Trabzon, liman kenti olması sebebi ile tarih boyunca önemli bir şehir olmuştur. Karadeniz’de yer alan Trabzon kentinde liman ve çevresinin adı günümüzde Çömlekçi Mahallesidir. Tarihi geçmişi ve kültürel zenginlikleri ile önemli bir merkez olan, eski Trabzon siluetine şekil veren Çömlekçi Mahallesi yıllar içerisinde farklılaşıp, değişerek günümüzdeki görünümüne kavuşmuştur. Çömlekçi Mahallesi’nin günümüzdeki hali kentin ihtiyaçlarını karşılamayacak durumda olduğu düşünülmektedir. Bu nedenle mahallenin dönüşümü için uygulanması planlanan bir proje mevcuttur. Bu çalışmada elde edilen fotoğraflar ve diğer veriler üzerinden Çömlekçi Mahallesi Dünya genelinde yaygın olarak kullanılan LEED sertifikasyon sisteminin LEED ND sertifikasyon sistemi kriterleri baz alınarak incelenecektir. LEED ND sertifikasyon sisteminde beş ana başlık bulunmaktadır. Bu ana başlıklardan ilk iki başlık olan Akıllı konum ve Bağlantı başlığı ile Komşuluk Modeli ve Tasarımı başlığında bulunan alt kriterler üzerinden Çömlekçi mahallesi değerlendirilerek diğer başlıklar yeterli veri bulunamaması nedeni ile kapsam dışı bırakılmıştır.Tartışılan başlıklar üzerinden Çömlekçi mahallesinin yıllar içerisinde, sürdürülebilirlik bağlamında olumlu ve olumsuz değişimleri ortaya konularak yeni uygulanması planlanan projenin bu mahalleye çevresel açıdan kazanımları ortaya konulmuştur.Bu çalışma kapsamında Trabzon Çömlekçi Kentsel Dönüşüm alanının değerlendirilmesinin; Trabzon kenti gibi eğimli arazi yapısına sahip kentlerde yapılacak kentsel dönüşümler için bir ışık tutması beklenmektedir.