Bernard Tschumi ve “Olay Mimarlık”

Çağdaş mimarlığın önde gelen isimlerinden biri olan Bernard Tschumi, modern mimarlık ile gündeme gelen makine ve yapı arasındaki benzetmeye karşıt görüş olarak, mesleği üzerine düşüncelerini çoğunlukla; mekân, deneyim ve insan hareketleri üzerinden geliştirmiştir. Literatüre kazandırdığı “olay mimarlık” tanımı ile binanın; salt bir form olmadığını, içindeki kullanıcının varlığı ve aktivitesiyle anlam kazandığını vurgulamış, kullanıcı aktivitesi olan olayların oluşumunda ise; mimarın sadece koşulları sağlama görevini üstlenebileceğini, rastlantısal karşılaşma ve eylemlerle kullanıcıların kendi olayını yaratacağını savunmuştur. Tasarım, Tschumi için senaryonun kurgusudur ve rastlantısal buluşmalar bu kurguda boşluk ve vektör ilişkisinde önerilmektedir. Bu bağlamda Tschumi; arada-alan, akış ve vektörler, programsızlaştırma gibi kavramlar üretmiştir. Bu makalede; Tschumi’nin “olay mimarlık” kavramı üzerine yoğunlaşılarak, gereken potansiyelleri karşılamak için önerilen, hareketi yönlendirici merdiven, köprü, köprü-rampa, platform vektörleri ve bu elemanların içinde yer aldığı tanımlı boşluklar mercek altına alınmıştır. Le Fresnoy Art Center, School of Architecture Marne-la-Vallée, LernerHallStudent Center ve ANIMA Cultural Center örnekleri üzerinden yapılan inceleme sonucunda; mimarın söylemi ile tutarlı bir şekilde; benzer elemanları tekrar ederek farklı kurgularda bir araya getirdiği görülmektedir. Tasarlanan farklı kompozisyonlarda; rastlantısal karşılaşmaların ve dolayısıyla olay’ların gerçekleşme ihtimalinin arttırılması öngörülmüştür. Olay Tschumi’ye göre yaratılabilen değil, ancak koşullanabilen bir olgudur.