Midyat Geleneksel Evlerinde Mekansal Kurgunun Mahremiyet Açısından Space Syntax Analizi

Çalışmada, konut kullanıcılarının sosyo-kültürel yapılarının mekân organizasyonu üzerindeki etkileri ele alınmıştır. Konutlarda kullanıcıların mahremiyet ve kişisel mekân ihtiyaçlarına göre mekân organizasyonunun; bütünleşme, derinlik, bağlantısallık, merkezilik ve görünürlük açısından nasıl şekillendiği irdelenerek evlerin kültürel gereksinimlerle uyumu sorgulanmıştır. Çalışma kapsamında, Midyat’ta bulunan geleneksel evlerde kültürel verilerin, özellikle mahremiyet kavramı açısından mekân organizasyonu üzerindeki etkisinin mekân dizimi yöntemiyle analizi hedeflenmektedir. Buradan hareketle çalışmanın amacı; Mardin ilinin Midyat ilçesindeki 3 adet geleneksel evin mekânsal organizasyonunu, Space Syntax yönteminin bütünleşme, derinlik, bağlantısallık, merkezilik ve görünürlük değerleri üzerinden incelemektir. Bununla beraber, kültür parametresi altında mahremiyet kavramının konut tasarımındaki etkilerini sayısal olarak analiz etmek ve kültürün mekân organizasyonu üzerindeki belirleyici rolünü ortaya koymaktır. Bu bağlamda kültürel gereksinimlerin mekân kurgularını nasıl etkilediği ve bu değişimlerin konutlardaki bütünleşme, derinlik, bağlantısallık, merkezilik ve görünürlük bağlamında nasıl çözümler bulduğu değerlendirilmiştir. Çalışma sonucunda, elde edilen bulgular doğrultusunda kültürel verilerin mekân organizasyonundaki yansımaları sayısal olarak tespit edilmiş, bu bilgiler ışığında yeni konut tasarımlarına yönelik öneriler oluşturulmuştur. Bunun yanında konut projelerinde kültürel farkındalığın önemini vurgulayan pratik çözümler sunulmuştur. Sonuç itibari ile, çalışmadan elde edilen bulgular geleneksel evlerdeki mekânsal örüntünün; sosyo-kültürel yapıyı, mahremiyeti, toplumsal cinsiyeti ve gündelik yaşamı, mekâna kodlayan bir kültürel gösterge olduğunu kanıtlamıştır.