Rıza ve Direniş: Severance Dizisinin Gramsci’nin Bölünmüş Bilinç Kavramı Bağlamında Değerlendirilmesi

 

Sanayi devrimi çalışma kavramı ile ilgili olarak kökten değişimlerin başlangıcı olmuştur. Gündelik ihtiyaçlarını karşılamak için çalışıp üreten insanlar kurumsal bir yapı içerisinde faaliyet göstermeye başlamışlardır. Modern hayatta iş ve özel hayat arasında doğan çelişkinin bilinç boyutunda oluşturduğu yeni durumu Antonio Gramsci’nin “bölünmüş bilinç” kavramıyla açıklamak mümkündür. Çalışmada bölünmüş bilinç kavramı felsefi, ideolojik ve psikolojik bağlamda açıklanmıştır. Severance dizisinin metinsel çözümlemesi yapılmış ve bölünmüş bilinç yaklaşımının popüler kültürdeki temsili tartışılmıştır. Çalışma hayatı ve kapitalist çalışma kültürü bağlamında değerlendirildiğinde, Gramsci’nin bölünmüş bilinç kavramının modern çalışma ortamlarının psikososyal yapılarında da geçerli olduğunu sonucuna varılmıştır. Dizideki bölünmüş bilinç motifi modern çalışma kültüründe bireyin iş ve sosyal hayatının ayrılması tartışmasına metaforik bir yaklaşımdır. Lumon’un çalışanlarının innie bilinci üzerinde kurduğu kontrol modern çalışma ortamında beyaz yaka çalışanların tabi olduğu disiplin mekanizmasının abartılı bir temsilidir. Severance dizisinin ve anlatısının Gramsci’nin bölünmüş bilinç yaklaşımı bağlamında modern çalışma kültürünün çalışan bilinci üzerindeki etkilerini anlayabilmek için güçlü bir değerlendirme imkânı verdiği değerlendirilmiştir.