Türkiye’de Değişen Yüksek Öğrenim Stratejileri ve Mimarlık Eğitimi

Türkiye’de yükseköğrenim alanında belirlenen politikalar ve stratejiler mimarlık eğitimi ve mimarlık ortamı üzerinde dönüştürücü etkilere sahiptir. Özellikle son 15 yılda pek çok belirgin kırılma ve eşik noktası ön plana çıkmaktadır. Farklı illerde yeni kurulan üniversiteler ile yükseköğretimin genişlemesi politikası, mimarlık bölümlerinin sayısındaki artış, kontenjan artışları, inşaat sektöründeki kriz, enerji krizi, deprem felaketleri, pandemi koşulları ve savaşlar bahsi geçen dönüştürücü eşiklerden bazılarıdır. Bu makale, güncel bir eşiğe dikkat çekmeyi hedeflemektedir. Bu nedenle çalışma, mimarlık okullarının kontenjan ve yerleşme değerlerinde son 3 yılda önceki yıllara kıyasla gözlemlenen eğilim değişikliklerini inceleyerek bir değerlendirme sunmaktadır. Makalenin yöntemi, 2022-2024 yılları arasında YÖK kontenjan ve yerleşme verilerinin niceliksel analizi ve karşılaştırmalı okuması üzerine kurulmuştur. YÖK verilerine göre, son 15 yılda mimarlık bölümlerindeki kontenjan artışı eğiliminin aksine, 2024 yılında kontenjan ve yerleşme değerlerinde belirgin bir niceliksel azalış ön plana çıkmaktadır. Makale, ilgili niceliksel azalışı mimarlık eğitiminin niteliği, akademik kadro yeterliği, mimarlık eğitiminin gerektirdiği fiziksel ve mekânsal ihtiyaçlar ve mezun öğrenci istihdam sorunları vb. alternatif perspektiflerden değerlendirmektedir.