Nazlı Eray’ın Çocuk Romanlarında Apartman Anlatıları

Çocuğun mekânsal imgelemi kendi bedeni ve evinden sonra kitaplar aracılığı ile kurulmakta ve derinleşmektedir. Bu bağlamda çocuk edebiyatı mekan araştırmaları/tartışmaları için önemli bir veri kaynağı haline gelmektedir. Edebi metinler ile okuyucu ve anlatıcı arasında mekan yeniden kurulmaktadır. Anlatıcının mekânı; bazen kendi yaşam alanlarından, hatıralarından referansla var olmayan ya da olamayan bir dönemi, anı ifade edebilmekte, okuyucuya belki tanık olmadığı bir mekanı zihinsel birikimi ile yeniden kurmasına imkan sağlamaktadır. Bu bağlamda çocuk edebiyatında da eserler üreten Nazlı Eray, kendi yaşamında önemli deneyimler kazandığını ifade ettiği çocukluk mekânlarını, gerçeküstü anlatımıyla çocukların zihninde yeniden kurmaktadır. 1960'lar İstanbul'unun gerçek mekânları ve toplumsal yaşantısı, okuyucunun zihninde yeniden inşa edilirken, bu süreçte tarihsel kişilikler ve kurgusal karakterler roman kahramanlarıyla bir arada sunulmaktadır. Bu dönemin İstanbul'u, özellikle “Frej Apartmanı’nın Esrarı”, “Büyülü Beyoğlu”, “Mırmır Osman”, “Gece Çiçeği İstanbul” ve “Billur Ahtapot ve Mor İnci” eserlerinde ayrıntılı tasvirlerle ele alınmış, şehrin atmosferi edebî bağlamda zenginleştirilmiştir. Bu nedenle de çalışma evrenini yazarın bu kitapları oluşturmaktadır. Yazarın kendi çocukluk döneminin geçtiği Beyoğlu yaşantısı ve apartmanları eserlerin ortak mekânlarıdır. İçerik analizi yöntemi ile sivil mimari örneklerinden, apartmanların eser içerisinde yer alma biçimleri, anlamları ve mimari özellikleri (kütle tektoniği, cephe karakterleri, iç mekân özellikleri) irdelenmiştir.