Türkiye Deprem Yönetmeliklerinin ve Deprem Haritalarının Tarihçesi

Deprem yıkıcı etkisi çok büyük olan ve önlenemez bir doğal afettir. Bu yıkıcı etkisinden daha az hasarla kurtulmak için zaman içerisinde yapı tasarımına çeşitli kurallar ve sınırlandırmalar getirilerek depreme dayanıklı yapı tasarımı kavramı ortaya çıkmıştır. Bu kurallar ve sınırlandırmaların bütünleştirilmesiyle deprem yönetmelikleri ortaya çıkmıştır. Türkiye’nin 1940 yılından günümüze kadar toplam on farklı deprem yönetmeliği yürürlüğe girmiştir. Bu yönetmeliklerin her biri yayınlandıkları dönemin koşullarına uygun olarak hazırlanmıştır. Zaman içerisinde gelişen teknoloji ve bilgi kaynakları sayesinde yönetmeliklerin içerikleri daha detaylı ve kapsamlı niteliktedir. Deprem yükünü hesaplama yöntemleri, hesaplamada kullanılan katsayıların değer aralıkları ve hesaplamayı etkileyen parametreler yönetmeliklerin çoğunda değiştirilmiştir. Mimarlar ve inşaat mühendislerinin yürürlükte olan yönetmeliğe hakim olmaları yapıları tasarlarken verilen kriterlere uygun tasarımlar yapmaları için oldukça mühimdir. Deprem haritaları da tıpkı deprem yönetmelikleri gibi zaman içerisinde gelişerek günümüzdeki son haline evrilmiştir. Bu çalışmada deprem haritalarının değişim ve gelişim süreçleri incelenmiştir. Türkiye Deprem Yönetmelikleri’nin depreme uygun yapı tasarımı için getirdikleri kurallar ve sınırlandırmalar incelenerek analiz edilmiştir. Yönetmeliklerin deprem hesaplama yöntemleri ve yapı tasarım esasları hakkında getirdikleri yenilikler açıklanmıştır. Yönetmeliklerdeki deprem yükü hesaplama yöntemleri ve formülleri karşılaştırılmıştır.