Geleneksel Konutlarda Konut-Bahçe Ölçeğinde Tipolojik Bir Yaklaşım

ÖZET Araştırmanın amacı, geçmişten günümüze kadar varlığını sürdüren konut-bahçe düzenlemeleri ve bu düzenlemeler arasındaki ilişkilerin incelenerek, günümüzde yapılacak yeni konut-bahçe tasarımları için veriler sunmaktır. Bu çalışma, konutun ve bahçenin toplumun yaşam düzeni içinde birlikte ele alınması, değerlendirilmesi ve bulunduğu çevreyle uyumlu bir bütün oluşturabilmesi açısından önem taşımaktadır. Dolayısıyla, dengeli bir yaşam için konut-bahçe ilişkisi nasıl güçlendirilmelidir? Ölçütler belirlenebilir mi? Bu mekanların hoş ve güzel olabilmesi nelere bağlıdır? ve nasıl düzenlenmelidir? Sorularına konut-bahçe birlikteliğinde cevap aramaktır. Çalışma bu amaç doğrultusunda bir araştırma yaparken, sağlıklı sentezlere ulaşabilmek için ilk ve en önemli adım olan veri toplama aşamasında kullanılabilecek tipolojik bir incelemeyi kapsamaktadır. İncelemede konutun arazideki konumuna göre konut-bahçe tipleri gruplandırılmış, şematize edilmiş ve verilerin değerlendirilmesi sonucunda konut –bahçe tipolojisiyle ilgili tercih edilen 5 tip konut–bahçe şeması geliştirilmiştir. Ayrıca, geliştirilen konut-bahçe tiplerine bağlı olarak 4 tip konut-bahçe giriş şeması önerilmiştir. Konut-bahçe tiplerinden en fazla tercih edilen 3B tipi (sokak duvarına bitişik ön ve yan bahçeli konutlar) ile 4.tip (arka iki duvara bitişik ön ve yan bahçeli konutlar) ve konut-bahçe giriş tiplerinden ise en fazla tercih edilen 1.tip (sokaktan doğrudan bahçeye açılan girişlerin konutun girişine göre konumları) olarak bulunmuştur. Sonuç olarak, günümüz mimarisi ve peyzaj mimarisinde bu tipolojik özelliklerden yararlanma yoluna gidilmesi yoruma açılmıştır. A Typological Approach at the House-Garden Scale in Traditional Houses ABSTRACT The aim of the research is to examine the housing-garden arrangements that have existed from the past to the present and the relationships between these arrangements and to provide data for new housing-garden designs to be made today. This study is important in terms of considering and evaluating the house and garden together in the life order of the society and creating a harmonious whole with its environment. Therefore, how should the house-garden relationship be strengthened for a balanced life? Can criteria be set? What makes these spaces pleasant and beautiful and how should they be organized? The aim of this study is to seek answers to these questions in the housing-garden relationship. While conducting a research in line with this purpose, the study includes a typological analysis that can be used in the data collection phase, which is the first and most important step in order to reach healthy syntheses. In the analysis, the housing-garden types were grouped and schematized according to the location of the dwelling on the land, and as a result of the evaluation of the data, 5 preferred housing-garden schemes related to housing-garden typology were developed. In addition, depending on the housing-garden types developed, 4 types of housing-garden entrance schemes were proposed. The most preferred house-garden types were found to be type 3B (houses with front and side gardens adjacent to the street wall) and type 4 (houses with front and side gardens adjacent to the back two walls), and the most preferred house-garden entrance types were found to be type 1 (the location of the entrances opening directly from the street to the garden relative to the entrance of the house). As a result, the utilization of these typological features in today's architecture and landscape architecture has been opened to interpretation.