Geleneksel Konut Mimarisinde Malzeme-Biçim İlişkisi ve Cephelere Etkisi

Geleneksel konut mimarisini doğrudan etkileyen unsurlardan biri olan malzeme, yüzyıllar öncesindeki uygarlıkların mimari biçimlenmesini yönlendirdiği gibi günümüz mimarisini de aynı şekilde etkilemeye devam etmektedir. Benzer iklim koşullarıyla yapı malzemeleri aynı olsa bile geleneksel konut yapı ve cephe biçimlenişleri farklılık gösterebilmektedir. Araştırmada benzer iklim koşulları ve yapı malzemeleri aynı olan Trabzon’un Sürmene ve Akçaabat ilçeleri arasında geleneksel konut mimarisinin yapısal kuruluşu, form anlayışı ve cephe biçimlenişindeki benzerlikler ve farklılıklar incelenmiştir. Geleneksel konut cephe örneklerinin malzeme ve biçim arasındaki ilişkisi düzeyleri belirlenmiş, elde edilen verilerle bugünkü teknik ve sanat anlayışı nasıl uyumlu hale getirilebilir? sorularına yanıt aranmıştır. Çalışmada gözlem, tespit ve ölçme teknikleri kullanılmıştır. Örnek konutlar, cepheyi oluşturan katlara ve elemanlara göre malzeme-biçim ilişkileri açısından gruplandırılmış ve şematize edilerek belirtilmiştir. Cephelerde yer alan her bir elemanın (duvar, çatı, pencere, çıkma, kapı ve giriş) malzeme-biçim ilişkisi ve cephelere etkisi açısından incelenmiştir. İki ilçede benzerliklerin ve farklılıkların olup olmadığı belirlenerek bölgesel özellikler saptanmıştır. Elde edilen verilere dayanarak tipolojik bir yaklaşım önerilmiştir. Geleneksel konut özelliklerinin günümüz mimarisinde nasıl kullanılabileceği konusunda yorumlar yapılmıştır. Bu çalışma, sağlıklı sentezlere ulaşmak için yapılacak araştırmalara temel oluşturacak önemli aşamalardan biri olan analiz aşamasını kapsamaktadır.