Eko Endüstriyel Parklar İçin Ulusal Ölçekte Çevresel Kategori ve Göstergelerin Belirlenmesi

Kentlerin gelişimi ile sanayinin gelişmesi çevre açısından olumsuzlukları meydana getirmiştir. Bu bağlamda, Eko Endüstriyel Parklar (EEP) ile endüstriyel kaynaklı çevre problemlerinin önüne geçilmekle kalmayıp aynı zamanda döngüsel ekonomiye de katkı sağlanmaktadır. EEP’lere yönelik İtalya’da ‘Çevresel Donanımlı Endüstriyel Bölgeler’ ulusal değerlendirme sistemi, Çin’de çevresel göstergeleri esas alan sertifikasyon sistemi, ABD’de yerel çevresel gösterge setleri geliştirilmiştir. Bu yaklaşımlar yerel verileri dikkate almakta, ancak gelişmekte olan ülkelere uyarlanamamaktadır. Bu bağlamda, sürdürülebilir kalkınmada EEP’lerin rolü, Türkiye’deki sanayileşmenin gelişimi ve bu konudaki araştırma eksikliği nedenleriyle ulusal ölçekte EEP’ler için çevresel bir değerlendirme listesinin ve yönteminin geliştirilmesi önemlidir. Bu çalışmada hem yeni endüstriyel bölgelerde hem de mevcut sanayi bölgelerinde kullanılmak üzere çevresel kategoriler, alt kategoriler ve göstergeler geliştirilmiştir. Kategori ve göstergeler Çin ve Taylan’da geliştirilen gösterge sistemlerine, UNIDO’nun çalışmalarına, LEED-ND, BREEAM ve CASBEA-UD’nin göstergelerine, eko-endüstriyel ve sürdürülebilir kalkınma kavramlarına dayalı olarak geliştirilmiş, yerel koşullar dikkate alınarak bir EEP değerlendirme listesi oluşturulmuştur. Kentsel planlama alanından bir uzman tarafından bu listeye yönelik ön değerlendirilme yapılarak 9 kategori, 26 alt kategori ve 29 gösterge belirlenmiştir. Bu çalışma ile mevcut OSB’lerin EEP’ye dönüştürülmesine katkı sağlanabileceği, çalışmanın yeni endüstriyel alanların sürdürülebilir tasarımına ve uygulanmasına rehber olabileceği düşünülmektedir. Geliştirilen kontrol listesiyle sanayi bölgelerinin mevcut durumlarının sürdürülebilirlik kapsamında belirlenmesi ve çevresel anlamda geliştirilmesi gereken konuların tespit edilmesi mümkün olabilir.