Yok Olan Kültürel Mirasın Rekonstrüksiyon (Yeniden Yapım) Uygulamalarının Değerlendirilmesi Üzerine Bir Araştırma: Trabzon Örneği

Kültürel miraslar geçmişin izlerini geleceğe taşıyan korunması gerekli tarihi ve sanatsal varlıklardır. Tarihi çevre içerisinde bulunan kültürel miraslar çeşitli nedenlerden dolayı bozulmakta veya yok olmaktadır. Kentsel bellekte yer edinmiş yok olan ya da hasar gören tarihi yapıların güvenilir belgeler doğrultusunda özgün haliyle yeniden yaşatılması, kentsel kimlik içinde var olması ve geleceğe taşınması koruma yöntemlerinden olan rekonstrüksiyon tekniği ile mümkün olmaktadır. Ancak günümüzde yapılan bazı rekonstrüksiyon uygulamalarının özgünlükten uzak biçimde yapılması tartışmalara neden olmaktadır. Bu doğrultuda yapılan çalışmanın problemi, rekonstrüksiyon uygulamalarının sistemli ve denetimli biçimde yapılmaması ile yok olan tarihi yapıların özgün dokularının yansıtılamamasıdır. Çalışmanın amacı, yok olan veya harap haldeki kültürel mirasların özgün kimliğini yansıtabilecek rekonstrüksiyon uygulamaları için değerlendirme ölçütlerinin belirlenmesidir. Çalışmada ortaya koyulan ölçütlerin materyal olarak belirlenen Trabzon Kenti içinde yapılan rekonstrüksiyon uygulamaları üzerinden incelenmesi çalışmanın kapsamını oluşturmaktadır. Yapılan çalışmanın yöntemi dört adımdan oluşmaktadır. Bu adımlar, literatür araştırması, alan çalışması üzerinde tespitlerin yapılması, karşılaştırma analizleri ve ölçütlerinin oluşturulması şeklindedir. Bu kapsamda rekonstrüksiyon uygulamalarında kullanılmak üzere yedi ölçüt belirlenmiş ve Trabzon kent genelinde rekonstrüksiyonu yapılan on tarihi yapı tespit edilerek değerlendirmeleri yapılmıştır. Tespit edilen verilere göre Trabzon Kenti içerisinde yapılan yeniden yapımlar hakkında genel çıkarımlar yapılmış ve belirlenen ölçütlerin değerlendirilmesi yapılarak yeniden yapım uygulamaları için öneriler verilmiştir.