Kent Bağlamında Çaprazlama Sorumluluk için Kavramsal Çerçeve Önerisi: İzmir Kızılay Mahallesi ve Bornova Çayı Özelinde Açılımlar

Mimarlık ve sorumluluk ilişkisini ele alarak başlayan çalışma bunun için kavramsal bir çerçeve geliştirmektedir. Sorumluluk kavramının temel anlamına ve mimarlık disiplininin çok aktörlü ve çok boyutlu yapısına referansla çaprazlama ilişkileri gözeten bir çerçeve önerilmektedir. Çalışmada geliştirilen çaprazlama sorumluluk çerçevesi ile kentsel mekândan alınan bir kesit üzerine durum tespiti yapılması ve bu bağlamda kavramsal tartışmalar geliştirilmesi hedeflenmektedir. Bu amaçla çalışma kapsamında aktörlerin çeşitlendiği ve farklı ölçeklerdeki kararların bir arada olduğu kent mekanlarına odaklanılmaktadır. Bunun için İzmir’in Bornova ilçesinde yer alan Kızılay Mahallesi ve mahallenin sınırını oluşturan Bornova Çayı’nın kentsel ölçekte geçirdiği değişimler kronolojik bir izlekle aktarılmaktadır. Ardından aktarılan değişim süreci geliştirilen kavramsal çerçeve ile bir okumaya tabi tutulmaktadır. Bu okumanın sonucunda Kızılay Mahallesi ve Bornova Çayı özelinde kentsel dönüşüm ve ıslah etme eylemleri ve bunların yarattığı evrensel ve toplumsal sorumluluk alanları ön plana çıkmaktadır. Çalışma genelde farklı aktör ve eylemlere göre çeşitlenen farklı tartışmalara imkân veren kavramsal bir çerçeve sunarken; özelde ise ele aldığı kentsel alandaki aktörlerin toplumsal ve evrensel sorumluluk bağlamında üstlenme davranışı mekanizmasını işletemediğini açığa çıkarmaktadır.