Yapı Ürünlerinin Yeniden Kullanımı: Meta-Analizi

ÖZET Günümüzde, yapma çevrede sürdürülebilirliği sağlamak ve çevresel etkiyi en aza indirmek için yapısal atığın mümkün olduğunca önlenmesi, azaltılması ve doğal kaynak tüketiminin en aza indirilmesi önem kazanmaktadır. Atığı önlemenin mümkün olmadığı durumlarda, yapı ürünlerinin yeniden kullanımı ile yapı sektöründe kullanılan malzeme ve elemanların kapalı bir süreç içinde tutularak atık oluşumu minimum düzeye indirilebilir. Ancak, yeniden kullanım stratejisi hakkında yeterli düzeyde bilgi olmaması nedeniyle bu uygulamalar yapı sektöründe de henüz yaygın değildir. Çalışmada, yapı bileşeni düzeyinde yeniden kullanım stratejisinin açıklanması, bilgi eksikliğinin giderilmesi ve bir veri seti oluşturulması hedeflenmiştir. Bu hedef doğrultusunda yapı elemanı düzeyinde yeniden kullanım çalışma alanının yol haritasını oluşturabilmek amacıyla meta-analizi yöntemiyle literatürdeki güncel durumun tespiti yapılmıştır. Scopus ve Science-Direct veri tabanları kullanılarak yapı ürünlerinin yeniden kullanımı üzerine 2000-2021 yılları arasında yapılmış çalışmalar analiz edilmiştir. Çalışma analizi, iki aşamada ele alınmıştır; (i) bu alanda yapılmış olan çalışmaların sayısı ve yıllara göre dağılımları incelenmiş, ardından (ii) çalışma kapsamı çerçevesinde sınırlandırıldığında ulaşılan çalışmaların (n=20) detaylı incelemesi ile literatür analiz özeti tablosu oluşturulmuştur. Yapıda sürdürülebilirlik kapsamında yeniden kullanım stratejisi çalışmalarının ağırlıklı olarak %20 ile İngiltere’de ve %15 ile Avusturalya’da yapıldığı saptanmıştır. Aynı zamanda, uluslararası literatürdeki çalışmaların 2019 yılından itibaren ivme kazandığı gözlemlenmiştir. Bu çalışmanın, strateji hakkında destek bilgi ve veri seti sağlamasıyla gelecekte bu konu hakkında çalışacak mimar ve araştırmacılara rehberlik edeceğine inanılmaktadır. Re-Use of Building Components: Meta-Analysis ABSTRACT Today, it is important to prevent or reduce construction & demolition waste as much as possible also to minimize natural resource consumption in order to ensure sustainability in the built environment. In cases, where it is not possible to prevent waste, waste generation can be minimized by re-using building products. Also keeping materials and elements in a closed loop in the construction industry. However, due to the lack of sufficient information about the reuse strategy, these applications are not yet common in the construction industry. In the study, it was aimed to explain the reuse strategy at the building component/element level, to eliminate the lack of information and to create a data set. The scope of this study, the current situation in the literature has been determined by the method of meta-analysis in order to create a roadmap of this study area at the building component/element level. Using the Scopus and Science-Direct databases, studies on the reuse of building components between the years 2000-2021 were examined. The studies in this context were analysed in two stages; (i) the number of studies conducted in this field and their distribution by years were examined, (ii) the scope of the study was limited by the literature analysis table which includes a detailed examination of the studies (n=20). It has been observed that the studies of re-use strategy within the scope of sustainability in the building were often carried out by the UK (20%) and Australia (15%), and the number of studies in literature has gained momentum since 2019. Despite that, this field in the literature has a lack of detailed information for building component level. It is believed that this study will guide architects and researchers who will work on this field in the future by providing supporting information and data set about the strategy.