Tarsios Vadisinde Bir Savunma Yapısı: Ergasteria (Kadıköy) Kalesi

Özet Ergasteria (Kadıköy) Kalesi eski adı Tarsios olan Kocaçay ile Kadıköy çaylarının kesiştiği 210 rakımlı kayalık bir tepe üzerinde bulunmaktadır. Yapım yılı kesin olarak bilinmemektedir ancak Bizans Döneminde de kullanılmıştır. Günümüzde Balıkesir ilinin Balya İlçesine bağlı Kadıköy mahallesinin yaklaşık 2 km kuzeydoğusundadır. Kale, coğrafi ve topografik özellikleri bakımından avantajlı bir konuma sahiptir. Kyzikos’tan (Erdek) başlayıp Tarsios (Kocaçay) nehri boyunca İvrindi üzerinden Pergamon’a (Bergama) giden yolun kale yakınından geçmesi stratejik önemini artırmaktadır. Strabon, yolun Tarsios nehri tarafından çok kez kesildiğini aktarmaktadir. Bölgedeki madenler ve ormanlardan elde edilen ticari ürünlerin Propontis (Marmara) kıyılarına ulaştırılması için Tarsios Nehri vadisinin güzergah olarak kullanıldığını aktaran bazı kaynaklara göre bölgedeki önemli yerleşimlerden birisi Ergasteria’dır. 1990’larda kale ve yayılım alanı, Ergasteria ile eşleştirilerek kale, bu isimle tescil edilmiştir. Bu çalışmada, Ergasteria (Kadıköy) Kalesi’nin mimari özellikleri incelenmiş ve koruma sorunları tartışılmıştır. Kale ile ilgili 19. ve 20. yüzyıllarda yapılan az sayıdaki araştırmaya ek olarak yerinde inceleme ve tespitlerle plan şeması, duvar örgüsü ve yapım teknikleri incelenmiştir. Yapılan araştırmalar sonucunda, önceki çalışmalarda bulunan plan şemalarından farklı bir plan şeması olduğu belirlenmiştir. 3 farklı duvar örgüsü tespit edilen kale duvarlarının benzerlik ve farklılıkları tartışılmıştır. Bu çalışmalar, güncel görseller ve alan çalışmasında elde edilen ölçümlere uygun teknik çizimler ile desteklenmiştir. Doğal ve insan etmenli nedenlerle bozulma sürecinde olan yapının mevcut haliyle korunarak yapısal bütünlüğünü sürdürebilmesi için çalışmanın sonunda Ergasteria (Kadıköy) Kalesi’nin koruma sorunlarına yönelik üst ölçekte koruma önerileri sunulmuştur. A Defense Structure in Tarsios Valley: Ergasteria (Kadıköy) Castle Abstract Ergasteria (Kadıköy) Castle is located on a rocky hill at an altitude of 210 meters where the Kocaçay and Kadıköy streams, formerly known as Tarsios, intersect. The exact year of construction is unknown, but it was also used in the Byzantine Period. Today, it is approximately 2 km northeast of the Kadıköy neighborhood of the Balya District of Balıkesir Province. The castle has an advantageous location in terms of geographical and topographical features. The fact that the road from Erdek (Kyzikos) along Kocaçay (Tarsios) to Pergamon (Pergamon) via İvrindi increases its strategic importance. Strabon states that the road was cut many times by the Tarsios river. According to some sources, the valley of the Tarsios River (Kocaçay) was used as a route for the transportation of commercial products obtained from the mines and forests in the region to the Propontis (Marmara) coast, and Ergasteria was one of the important settlements in the region. In the 1990’s, the castle and its expansion area were associated with Ergasteria and the castle was registered under this name. The study examines the architectural characteristics of Ergasteria (Kadıköy) Castle and addresses concerns related to its preservation. In addition to the few studies conducted on the castle in the 19th and 20th centuries, the plan scheme, masonry and construction techniques were analyzed through on-site surveys and determinations. Based on the research findings, it has been determined that the plan scheme observed differs from those found in previous studies. During the research, 3 distinct masonry construction techniques were identified and analyzed for their similarities and differences. These studies were supported by up-to-date visuals and technical drawings in accordance with the measurements obtained during the fieldwork. At the conclusion of the study, top-scale conservation recommendations were presented for the conservation problems of Ergasteria (Kadıköy) Castle in order to maintain its structural integrity by preserving the structure, which is in the process of deterioration due to natural and human factors.