Erişilebilirlik Kapsamında Eğitim Yapılarına Eklenen Engelli Asansörleri ile Yapının Yeniden Okunması: Çukurova Üniversitesi Örneği

ÖZET Anayasanın insan hakları ve eşitlik temel ilkesine göre engellilerin eğitim yapıları öncelikli olmak üzere yapılara erişebilmesi için çeşitli düzenlemeler yapılması, sosyal ve eğitim hayatına katılımının sağlanması gerekmektedir. Doğuştan veya sonradan edinilen kronik rahatsızlıklar ve kazalar ile ortaya çıkan, geçici veya kalıcı olabilen durumlar, kullanıcıları dezavantajlı konuma getirerek kısıtlamakta; yapılar, kentsel mekanlar ve hizmetlere erişimi ve toplumsal yaşama katılımı güçleştirmektedir. Bu çalışmanın amacı, Çukurova Üniversitesi (ÇÜ) Balcalı Yerleşkesi içerisindeki eğitim yapılarına sonradan eklenen engelli asansörlerinin yapılara entegrasyon sürecini analiz etmek ve eklenen engelli asansörlerini erişilebilirlik kapsamında değerlendirmektir. Bu kapsamda Çukurova Üniversitesi Balcalı Yerleşkesi eğitim yapılarında üçü yapı içine ve biri yapı dışına olmak üzere eklenen dört asansörün yapı ile kurmuş olduğu yeni ilişki ele alınmıştır. Eklenen asansörlerin plan düzlemindeki konumu, yapı ve çevresi ile kurmuş olduğu yeni bağlantılar sorgulanmış, engelli asansörlerinin eklenmesi ile oluşan mimari değişim değerlendirilmiştir. Mevcut eğitim yapılarına sonradan eklenen engelli asansörlerinin yapı ve çevresi üzerinde yaratmış olduğu olumlu ve olumsuz yönler tartışılmış ve erişilebilirliğe yönelik öneriler sunulmuştur. Re-reading the Building with Disabled Elevators Added to Educational Building within the Scope of Accessibility: The Case of Çukurova University ABSTRACT: According to the basic principle of human rights and equality of the Constitution, various arrangements should be made in order for the disabled to be able to access the structures, especially the educational structures, and their participation in social and educational life should be ensured. Temporary or non-permanent bodies resulting from congenital or life-long chronic diseases and accidents; It strengthens access to structures, outdoor spaces and services, and inclusion in social life. The aim of this study is to analyse the structures of disabled elevators operating according to the educational structures in Çukurova University Balcalı Campus and expand the scope of accessibility of user disabled elevators. In these tasks, the new relationship that Çukurova University Balcalı Campus has established with the structure of four elevators, three of which are inside the building and one inside the building, is discussed. The location of the added elevators on the plan plane, the new connections they have established with the building and its surroundings were questioned, and the architectural change that occurred with the addition of disabled elevators was evaluated. The positive and negative aspects of the disabled elevators, which were added to the existing educational buildings, on the building and its surroundings were discussed and suggestions for accessibility were presented.