Üniversitelerin Kentsel Yerleşimi Bağlamında Değerlendirilmesi: Konya Örneği

Formel eğitimin son basamağı olan üniversitelerin şehir içindeki yer seçimi, kentsel planlamanın bir parçası olarak ‘üniversite-kent ilişkisi’ ölçeğinde incelenmesi gereken bir konudur. Yeterli incelemeler yapılmadan ve büyük ölçüde mülkiyet durumunun etkisiyle yer seçimi yapılan üniversitelerin kentin gelişmesi yönünde olumsuz etkileri olabildiği gibi kent-üniversite ilişkisinde de istenen sonuç sağlanamamaktadır. Üniversitelerin bulundukları kentle ve kent toplumuyla ilişkisinin gelişmesi her iki tarafın yararına olan bir durumdur. Öyle ki Batı dünyasındaki pek çok üniversite kentin itici gücü olmuş, dünya şehirleri içinde gelişim göstermiş ve şehirler üniversiteleri ile var olmuştur. Üniversiteler kendi görevlerini yerine getirebilmek için bulunduğu kentin sosyal, kültürel, ekonomik ve teknik hizmetlerinden faydalanacaktır. Üniversite-kent ilişkisinde asıl önemli olan ise üniversitenin ürettiği bilgi, düşünce ve araştırma ürünlerinin kent toplumunca benimsenerek kullanılabilmesidir. Bunu gerçekleştirebilmenin en önemli koşullarından biri kente göre üniversitenin konumu, yani kentin içinde ya da dışında olması ve nasıl planlandığıdır. Üniversitenin kent merkezine yakın olması, çok yönlü bir üniversite-kent ilişkisinin doğmasını kolaylaştırsa da bunu mutlak kılmamaktadır. Kent içinde yer almasına karşın kapılarını dış dünyaya kapatan üniversiteler olduğu gibi kent dokusu içine dağılmış ama kurumsal bütünlüğünü kaybetmemiş üniversiteler de bulunmaktadır. Bu çalışma ile ‘üniversite-kent ilişkisine’ dikkat çekilerek Konya kentinde bulunan üniversitelerin nasıl bir kentsel yerleşim özelliği sergilediğini ortaya koymak amaçlanmıştır. Bu doğrultuda Konya’da bulunan beş üniversite de çalışmaya dahil edilmiştir. Ulaşılabilirlik, sosyo-kültürel ve mekânsal açıdan bu üniversitelerin kentsel yerleşimleri incelenmiştir. Yapılan inceleme ile Konya’da bulunan üniversitelerin genel anlamda kent ile bütünleşemediği, üniversite-kent ilişkisinin yeterince sağlanamadığı sonucuna varılmıştır.