Tarihi Kabataş (Fotinos) Mahallesi Merkez Cami ve Süreç İçerisinde Geçirdiği Değişiklikler

 

Özet Önceleri sadece Cuma namazı kılınan büyük mescidler olan camiler, müslümanların sosyal, kültürel ve hatta siyasal konularda bilgi edindikleri bir merkez olmuştur. Trabzon şehrinin Çaykara ilçesi Kabataş Mahallesi’nde bulunan cami 1811 yılında inşa edilmiştir. Cami ilk günden yakın geçmişe kadar sözü geçen konularda bir merkez olarak kullanılmıştır. Kalem işi süslemeleri, ahşap oyma süslemeleri, geometrik süslemeleri, mimari tasvirleri ile cami Çaykara ve çevresindeki camiler içerisinde Batılılaşma Dönemi üslup özelliklerini en çok yansıtan yapılar arasındadır. Çalışma kapsamında, Trabzon Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından korunan, mülkiyeti Trabzon Vakıflar Bölge Müdürlüğüne ait olan ve 2015 yılında restore edilen, sanat tarihi açısından çeşitli kaynaklarca farklı açılardan konu edinilen caminin geçmişten günümüze geçirdiği yapısal değişikliklere değinilecek olup, plan, malzeme ve süsleme özellikleri incelenecektir. Yerinde inceleme, fotoğraflama, literatür taraması, yerel halk ile görüşme yöntemi kullanılarak yapılan nitel bir araştırma değerindeki bu çalışma, kırsal bölgelerdeki benzer camilerin de korunması ve onarılmasına örnek teşkil etmesi adına önemlidir. Historical Kabatas Neighborhood Central Mosque and its Changes in the Process Abstract Mosques, which used to be big masjids where only Friday prayers were held, became a center where Muslims learned about social, cultural and even political issues. The mosque, located in Kabataş Neighborhood of Çaykara district of Trabzon city, was built in 1811. The mosque has been used as a center for the aforementioned issues from the first day until recently. With its hand-drawn ornaments, wood carving ornaments, geometric ornaments, architectural descriptions, the mosque is among the structures that most reflect the stylistic features of the Westernization Period among the mosques in and around Çaykara. Within the scope of the study, the structural changes of the mosque, which was protected by the General Directorate of Foundations and restored in 2015, and which has been the subject of various sources in terms of art history from different perspectives, will be mentioned, and its plan, material and ornamental features will be examined. This study, which is a qualitative research using on-site examination, photography, literature review, and interview with local people, is important in terms of setting an example for the preservation and restoration of similar mosques in rural areas.