Tasarımcı Zihninin Bir Yansıması Olarak; “Yapay Zeka”

ÖZET İnsanlık; ilkel zamanlarından beri doğa karşısında verdiği savaşta, “teknoloji ve teknik” geliştiren-kullanan bir tür olarak ifade edilebilir. Eksiklikleri gidermek ve avantaj elde etmek için kullanılan her türlü enstrüman ve teknik, içinde bulunulan çağda “belirleyici etken” olarak göze çarpmaktadır. Belirleyici olarak günümüzde; 21. Yüz yılın üretim gerçeklikleri içerisinde, gündelik hayattan uzay bilimine neredeyse her konuda yazılım-yapay zekayla kurulan ilişkiler, radikal değişimler mevcuttur. Mekanik anlamda insanla beraber iş yapan makinalar ve sonrasında üretimin birçok farklı noktasında devreye giren yazılımlar üretim gerçekliği dahilinde alışkın olunan kavramlar olsa da günümüzde yapay zeka insan ve üretim arasında ki ilişkiyi başka bir boyutta tartışılmaktadır. Özü gereğince çalışmada; gün geçtikçe dijitalleşen yenidünya içerisinde ki eski usullerin ve yeni teknolojilerin arasında ki bağlamları kurmaya çalışırken, gelecekte var olma potansiyeline sahip durumların keşfini tahayyül etmekte ve bu koşul ile “henüz gelmemiş olan geleceği/gerçekliği” ilgili durumlar içerisinde sorgulamaya çalışılmıştır. Bu bağlamda çalışmanın amacı, yapay zekanın kendi hayat döngüsü içerisinde, şu anki yerinin keşfi ve bu pozisyonun sanat-tasarımla ilgisinin, ilişkisinin kurulmasıdır. Mekanik sağlayıcılığının ötesinde, soyutluklar içerisinde yapay zekanın varlığının sorgulanması ve tasarımla yakınlığının/uzaklığının keşfedilmesidir. Üç farklı araştırma yönteminin eş zamanlı olarak kullanılması ile şekillendirilmiş bir bilgi edinimi biçimine sahip olan çalışmanın içeriği, sahip olduğu dijital varlık sebebiyle üç farklı yöntemin beraber kullanılmasını gerektirmiş, yapılan araştırmaların ve gözlemlerin analizleri çok boyutlu bir düzlemde birçok verinin çaprazlanarak yorumlanmasını gerekli kılmıştır. Fenomenolojik yöntem ve deneyimin bilgisi de bilgi üretilmesi noktasında temel sağlayıcı olmuştur. Yapay zekanın icralarının ne olduğunu tanımlayabilmek, bu icraların sanat ve tasarımda yerini keşfetmek bu araştırmanın çıkış noktasını ve asıl sorusunu oluşturmaktadır. ABSTRACT Humanity could be described as a species that has been developing and using “technology and technique” in his war against nature since primitive times. All kinds of instruments and techniques used to eliminate the deficiencies and accomplish are considered as the "determining factor" in the current era. Especially today, within the 21st century production conditions, there are relationships established with software and artificial intelligence in almost every subject from daily life to space science, and some radical changes that have emerged as a result of these relationships. Despite being quite familiar with the conditions where the human workforce in the production stage is accompanied by machines, and software afterward, today we consider the relationship between artificial intelligence, human and production within a different aspect. In this study, while trying to establish the contexts between the old methods and new technologies in the new and increasingly digitalized world setting, we questioned the "future / reality that has not yet arrived" in the relevant situations along with some relevant possibilities. The purpose of this study is to examine the current position of artificial intelligence (AI) and its relationship with art and design. It was also aimed to question the existence of artificial intelligence (AI) within abstract concepts as well as its relationship with design beyond its mechanical aspect. While conducting the study, three different research methods were used concurrently in addition to interpreting the analysis of our research and observations within a multi-dimensional approach using the cross-over method. Additionally, the phenomenological method was used for our main interpretations. The starting point of this study is to be able to define what the outputs of artificial intelligence (AI) are and to analyze the place of these outputs in its relationship with art and design.