Kültür Mirası Bir Eğitim Yapısının Dönüşümü (1908-2021) ve Restorasyon Önerisi: “Samsun Sultanisi”nden “Olgunlaşma Enstitüsü”ne

Kültür mirası yapılarının korunması ve gelecek nesillere aktarılması dönemler arası iletişimi ve bağı güçlendiren en önemli etmenlerden birisidir. Anıtsal yapılar, sanayi yapıları ve konutlar gibi yaygın olmasa da “eğitim yapıları” da korunması gerekli kültür mirası örnekleri arasındadır. Bu çalışmada Samsun kentinin önemli tarihi eğitim yapılarından birisi olan ve hastane, karargâh, yurt, lise ve olgunlaşma enstitüsü olarak kullanılan Samsun Sultani’sinin dönüşümü ele alınmaktadır. Yapı, uzun süre Samsun Atatürk Anadolu Lisesi olarak kullanıldığı için kentli tarafından bu isimle de anılmaktadır. Kent merkezinde 20. yy’ın başlarında yapılmış ve günümüze ulaşabilmiş sayılı eğitim yapılarından biri olma özelliğinden dolayı yapının geçirdiği dönüşümlerin incelenmesinin kent belleği ve koruma kültürü açısında önemli olacağı düşünülmüştür. Konu ile ilgili yapılan araştırma ve incelemeler sonucunda dönüşüm sürecinde yapının özgün mimari özelliklerine yapılan müdahaleler tespit edilmiş, yeni işlevi ile birlikte yapılan bu müdahaleler değerlendirilmiştir. Ancak son işlevlendirmesi sırasında yapının özgün mimari özelliklerine kavuşturulması için yapılan restorasyon projesinin uygulanmadığı görülmüştür. Dolayısıyla bu çalışma ile yine eğitim alanında faaliyetini sürdüren, kültürel ve ekonomik bağlamda da sürekliliğini devam ettiren yapının, restorasyon projesinin de uygulanması ile birlikte örnek bir kültür mirası koruma projesi olabileceği sonucuna varılmıştır.