Savranda Kalesi Mimari Değerlendirmesi

ÖZET Savranda Kalesi Kilikya Bölgesi’nin doğu sınırını oluşturan Amanos Dağları’nda yer almaktadır. Bölgeyi Bahçe Geçiti üzerinden Suriye ve Mezopotamya’ya bağlayan yol yapının görüş menzili içindedir. Ayrıca yakın çevresinde yer alan savunma yapıları ile bu stratejik noktaların korunması için bir savunma sistemi oluşturmaktadır. Konumunun bu ayrıcalıklı özellikleri, önemini yüzyıllarca korumasını ve işlevini sürdürmesini sağlamıştır. İnşa tarihi bilinmemekle birlikte orta çağda, Bizans, Ermeni, Haçlı ve Memluk hakimiyetine girdiği bilinmektedir. Mimarisiyle yer aldığı coğrafyada etkileyici bir siluet oluşturan yapının beden duvarı, burç, dendan, mazgal pencere gibi temel savunma elemanlarının yanında iç kalesi, giriş mekânı, şapeli ve çevresinde duvar kalıntıları bulunmaktadır. Temel olarak savunma prensiplerine uygun konumu ve mimari elemanlarıyla bölgenin ileri düzey savunma sistemine sahip olan yapılar ile benzer yaklaşımlar içerirken yere özgü çözümleri ile bu yapılardan ayrılmaktadır. Günümüzde Osmaniye ili sınırları içinde kalan yapı, arkeolojik sit alanı olarak tescillenmiştir. Korumaya yönelik bir müdahale görmeyen ve yoğun bitki örtüsü altındaki yapının savunma sisteminden 21.yy.’a ulaşanlar, çok sayıda yapısal kayba karşın, özgünlüğünü korumasıyla son derece değerlidir. Bu çalışmada, daha önce yapılan araştırmalar göz önüne alınarak, yapı ayrıntılı bir şekilde ele alınmıştır. Stratejik konumu ve içinde yer aldığı tarihi olaylar kısaca anlatıldıktan sonra yapısal öğeler yönünden zengin olan yapının, biçim ve yapım tekniği özellikleri ele alınmaktadır. Kilikya Bölgesi’nde mimari elemanlar yönünden benzer olduğu savunma yapıları ile karşılaştırma ve değerlendirmelerle çalışma devam etmektedir. Anlatımlar, haritalar, güncel görseller ve alan çalışmasında elde edilen ölçümlere uygun teknik çizimler ile desteklenmiştir. Architectural Evaluation of Savranda Castle ABSTRACT Savranda Castle is located in the Amanos Mountains, which draws the eastern border of the Cilicia Region. The road connecting the region to Syria and Mesopotamia through the Bahce Passage is in range of sight. To protect these strategic points, Savranda Castle forms a defense system with the structures in its immediate vicinity. The unique characteristics of its location have enabled it to maintain its importance and function for centuries. Although the date of its construction is uncertain, it is known that the Castle came under Byzantine, Armenian, Crusader and Mameluke rules in the middle ages. The building, which creates an impressive silhouette with its architecture in the geography, has still its inner castle, entrance area, chapel and wall remains in addition to the basic defensive elements such as the curtain wall, bastion, battlement, loophole. Similar to other defense systems in the region, Savranda Castle has a convenient location for the basic defense principles and specific architectural elements, while it differs from others with its location specific solutions. Today, the building located in the borders of Osmaniye, Turkey has been registered as an archaeological site. Survived until the 21st century without any conservation measures, the remains from the structure under dense vegetation are extremely valuable with their preserved authenticity despite many structural losses. In this study, the structure is analyzed in detail, taking into account the previous studies and research about the castle. After briefly explaining its strategic location and the related historical events, the building, which is rich in structural elements, is discussed in the scope of the form and construction techniques. The study continues with a comparative analysis with the other defense structures in the Cilicia Region that are architecturally similar to Savranda Castle. These discussions and findings were supported by maps, current visuals and technical drawings in accordance with the measurements obtained in the field study.