El Aman Kervansarayı’nın Yeniden İşlevlendirme Açısından Değerlendirilmesi ve Tasarım Önerileri

Yeniden işlevlendirilen tarihi yapılarda önerilen yeni fonksiyonun mekânsal olanakları ve yeni işlevin sürdürülebilirliği dengesinin sağlanamaması koruma çabalarının başarısızlıkla sonuçlanmasına neden olmaktadır. Bu nedenle araştırma kapsamında hedeflenen temel amaç, tarihi yapıların yeniden işlevlendirilmesi kapsamında belirlenen yeni fonksiyonun işlevsel açıdan yapıyla olan adaptasyonunun örnek bir tarihi yapı seçilerek değerlendirilmesi ve ulaşılan sonuçlar ışığında iç mimarlık disiplini çerçevesinde yeni bir öneri sunmaktır. Bu amaç doğrultusunda, günümüzde sıklıkla yeniden işlevlendirme çalışmaları gerçekleştirilen ve farklı fonksiyonlarla kullanıma açılan yapı tiplerinden olan bir kervansaray ele alınmıştır. Çalışma kapsamında alanda eskizler çizilmiş, ölçümler, sistematik fotoğraflama, kurum ve kuruluşlarla görüşmeler ve literatür taraması yapılmıştır. Yerel kurumlardan temin edilen yapıya ait paftalar, planlar ve analizler değerlendirilerek kervansarayın geçmişteki ve günümüzdeki mevcut durumu ortaya konulmuştur. Yapılan değerlendirmeler çerçevesinde yeni bir fonksiyon önerilmiş ayrıca bu fonksiyonun ihtiyaçları kapsamındaki hareketli mobilya önerileri üç boyutlu olarak görselleştirilmiştir. Tarihi yapıların mekânsal ve yapısal özellikleri korumaya yönelik müdahaleler sayesinde fiziksel varlıklarını sürdürebilirler, bununla birlikte kullanılarak korundukları durumlarda gelecekte olabilecek büyük hasarlar önlenebilmekte veya sınırlandırılabilmektedir. Tarihi yapıların yeniden işlevlendirilmesinde, yapıya yüklenen yeni fonksiyonu ve onun için geliştirilen iç mekân donatıları yapıların korunmasına yönelik müdahaleleri ve geliştirilen önerileri nitelik ve nicelik bakımından etkilemektedir. Tarihi yapılara önerilen yeni fonksiyonların sürdürülebilir olması yapının varlığının devamlılığı açısından önemlidir. Zaman içinde değişen her yeni fonksiyon önerileri yapıda yeni yüklere ve yeni değişikliklere sebep olmaktadır. Ayrıca, uygulanacak çözümlerin hem yeni işlevin ihtiyaçlarını karşılayacak hem de kültürel mirasa zarar vermeyecek nitelikte uyumlu ve dönüştürülebilir olması gerekmektedir.